Wash Trading là gì? Cách nhận biết và phòng tránh Wash Trade

Wash Trading là gì? Đây là hành vi đã quá quen thuộc đối với nhiều anh em trên thị trường giao dịch tài chính, đặc biệt là đối với thị trường ngoại hối và tiền mã hóa. Khi rơi vào bẫy bạn sẽ đối mặt với rất nhiều rủi ro, thậm chí là thua lỗ nặng nề. Để có thể ngăn chặn vấn nạn này xảy ra với mình cần phải nắm bắt những thông tin mới nhất cũng như kiến thức về nó. Để nắm được tất cả thông tin về Wash Trading, đừng bỏ lỡ bài viết dưới đây của Trader Forex nhé.

Wash Trading là gì?

Wash Trading sẽ xuất hiện khi có nhiều cuộc giao dịch làm đứt đoạn thị trường. Định nghĩa này được dùng để ám chỉ hành động của một cá nhân hay doanh nghiệp thực hiện giao dịch bằng loại tài sản nào đó trong khoảng thời gian cụ thể, tuy nhiên quyền sở hữu vẫn không bị thay đổi.

Thực hiện điều này để tạo ra một số lượng lớn giao dịch ảo làm cho thị trường mất kiểm soát, điều này dẫn đến tính thanh khoản tăng nhanh mà không có nguyên nhân. Bên cạnh đó, Wash Trading còn ảnh hưởng lớn đến mức giá của sản phẩm nhưng lại không thể hiện đúng như mức cung cầu của thị trường.

Một cá nhân hay tổ chức có những việc làm như trên hay gọi là Wash Trade, họ làm điều này nhằm thao túng thị trường. Thành phần đó còn có tên gọi khác là Wash trader.

Tùy vào từng trường hợp, Wash Trading sẽ thực hiện nhiều cách thức khác nhau để thu hút khách hàng hướng về một loại tài sản mà họ đã xác định trước đó, tài sản mà đang được nhiều người giao dịch hay đang hot ở thời điểm đó. Wash trader sẽ làm cho các nhà đầu tư hiểu lầm loại tài sản đang được mọi người săn đón và mức giá sẽ tăng lên nhanh chóng trong thời gian tới. Như vậy, các nhà giao dịch dễ dàng bị mắc lừa và tiến hành giao dịch hấp tấp với mong muốn mang về lợi nhuận cao.

Trên thị trường tài chính, hành vi Wash Trading được cho là phạm pháp vì mắc phải quy tắc trung thực và công bằng trong giao dịch. Tác hại của hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư và còn tác động tiêu cực đến thị trường tài chính chung.

Riêng với thị trường ngoại hối và crypto hiện nay, các công cụ chuyên quản lý vẫn chưa được nâng cấp hoàn chỉnh. Thế nhưng, hiện nhiều tổ chức đã tiến hành ưu tiên những vấn đề vừa bị phát hiện và đưa ra các phương pháp đối phó với những ai đang có âm mưu thực hiện Wash Trading.

Để có thể nắm được cách thức hoạt động của hành vi Wash Trade, hãy đọc ngay nội dung tiếp theo nhé.

Chi tiết phương thức hoạt động của Wash Trading

Khi đó, những người thực hiện Wash Trading sẽ tiến hành nắm bắt và dẫn dắt tâm lý thị trường, cách mà họ sử dụng là thiết lập nhiều tài khoản ảo và dùng nhiều tên khác nhau để tiến hành thao túng. Những tài khoản được lập đó sẽ có mặt trên cùng một hoặc nhiều hình thức giao dịch khác nhau.

Wash trader bắt đầu giao dịch bằng nhiều tài khoản khác nhau, cuộc giao dịch đó được tiến hành có khối lượng và giá trị giống như những cuộc giao dịch bình thường. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch sẽ được nâng cao nhanh chóng để có thể xây dựng nên tổng khối lượng giao dịch ảo có số lượng khổng lồ. 

Với hành động mà Wash trader nâng cao khối lượng giao dịch, dẫn đến thị trường trở nên rộn ràng hơn trước rất nhiều và các nhà đầu tư được thực hiện dựa trên tính thanh khoản lớn. Điều này làm cho các nhà giao dịch khác trên thị trường thay đổi hướng suy nghĩ và thị trường dễ dàng bị nhóm người này thao túng.

Việc các nhà đầu tư thực hiện giao dịch với tính thanh khoản giả mạo, những người tiến hành Wash Trading sẽ lợi dụng để bán ra với mức giá cao hơn rất nhiều. Không những thế, Wash trader còn tận dụng cơ hội này để đầu cơ tìm kiếm nhiều cánh cửa khác để thu về lợi nhuận khổng lồ. 

Ví dụ điển hình về cách thao túng thị trường của các Wash trader

Chắc hẳn các bạn cũng đã biết được Wash Trading là gì và hình dung được các thức hoạt động của nó rồi phải không? Để có thể nắm kỹ hơn cùng nhau tìm hiểu qua ví dụ minh họa dưới đây:

Giả sử như một cặp tiền USD/CAD đang được nắm giữ bởi một nhà đầu tư, trader này đang có ý định muốn thu hút các nhà đầu tư khác vào cặp tiền dựa vào khối lượng giao dịch. Khi đó, người này sẽ tiến hành Wash Trading nhằm đẩy cho giá trị của cặp USD/CAD tăng mạnh.

Có thể sử dụng 2 tài khoản khác nhau trên cùng một hoặc nhiều sàn giao dịch khác nhau, nhà đầu tư này sẽ thực hiện mua USD/CAD nhiều lần liên tiếp ở duy nhất tài khoản 1 và bán lại cho tài khoản 2. Trên thực tế, cặp tiền USD/CAD đang giao dịch vẫn được một người sở hữu dù đã diễn ra cuộc giao dịch trên thị trường.

Thực hiện hành động này nhiều lần sẽ xuất hiện khối lượng ảo, điều này dẫn đến cặp tiền và Wash trader muốn thao túng trở nên có giá trị cao và ảnh hưởng lớn đến thị trường.

Dấu hiệu nhận biết hành vi Wash Trading trên thị trường

Riêng ở thị trường Forex và thị trường crypto, vẫn chưa có đầy đủ yếu tố để kiểm soát hay có thể nhận biết được có phải là Wash Trading, đây cũng là một điều rất khó khăn. Tuy nhiên, nếu không xét những yếu tố trên vẫn có vài dấu hiệu để nhận biết được những hành vi phạm pháp này. Cùng Trader Forex điểm qua một vài dấu hiệu dưới đây nhé:

Khối lượng giao dịch tăng đột biến

Một trong những cách nhận biết dễ dàng nhất để xác định được Wash Trading đó là khối lượng giao dịch tăng bất thường. Cụ thể, có một cặp tiền nào đó trên thị trường tăng nhanh chóng không thể kiểm soát, trong khi đó không hề có trang web hay thông tin uy tín nào đăng tải về nó. 

Ví dụ minh họa như: Dự án có tên PixBattle #1 đã tự tung tin rằng đây là một trò chơi pixel lần đầu có trên Solana, mọi người đã vô cùng thắc mắc khi sử dụng chiến lược thao túng tính thanh khoản. Đã có dấu hiệu nhận biết rằng có nhiều user nhận thấy rằng chỉ có một NFT đã tiến hành mua bán lại rất nhiều lần trong 1 ngày bởi hai địa chỉ. Hành động này thực hiện nhằm tạo ra khối lượng giao dịch và thu về số tiền ảo nhằm lôi kéo người khác làm theo.

Giá trị không bị thay đổi

Khi bạn nhận ra rằng Volume giao dịch tăng nhanh bất thường, tuy nhiên lại giá của chúng lại không bị tác động mà giữ nguyên mức giá. Điều này có thể xác định được đây là Wash Trade, khối lượng giao dịch không thể nói lên được mức độ chính xác nhu cầu của thị trường. 

Ví dụ như: Đồng Pepe coin (PEPE) có khối lượng giao dịch tăng cao đáng ngờ nhưng mức giá của nó chỉ tăng vỏn vẹn 5%, cũng thấy được đây là dấu hiệu tăng trưởng giá trong tương lai. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch tăng mạnh nhưng giá lại không hề thay đổi nhiều, điều này cũng chứng minh được đồng Pepe có thể bị Wash Trading.

Lệnh giao dịch giống nhau 

Bên cạnh những dấu hiệu trên, các bạn cũng có thể dựa trên sự trùng lặp của số lượng và giá trị của những cuộc giao dịch mua bán đã trải qua.

Trong trường hợp phát hiện con số giống nhau thì chứng minh được các cuộc giao dịch được tiến hành bởi một cá nhân hay tổ chức nào đó, với mục đích tạo ra nhiều khối lượng trading với tính thanh khoản ảo để thu hút nhiều người tham gia.

Không những thế, thực hiện giao dịch mua bán liên tục giữa các tài khoản với nhau hoặc giao dịch có nhiều dấu hiệu đáng ngờ cũng là chi tiết bạn nên để tâm đến. Chính vì thế, các nhà đầu tư cần phải tỉnh táo và cẩn trọng trước cái bẫy của những người tạo ra Wash Trade.

Khối lượng giữa các sàn giao dịch chênh lệch nhau

Đa phần, Wash Trading sẽ có khả năng xuất hiện khi khối lượng giao dịch lớn đối với một loại tài sản. Tuy nhiên, điều bất thường là ở các sàn giao dịch khác lại không thay đổi và không có nguyên nhân rõ ràng. Đặc biệt nhất là khi sàn đó có khối lượng tăng nhanh và cao hơn nhiều so với những sàn giao dịch khác.

Không có nhiều thông tin và tính chân thật

Một dấu hiệu nữa để các nhà đầu tư nhận thấy Wash Trade đó là khối lượng giao dịch tăng bất thường ở một sàn giao dịch hay cặp tiền nào đó. Thế nhưng, lại không có bất kỳ thông tin chính thức của các trang web thông báo nhiều về nó.

Để có thể ngăn chặn hay đối phó với những tình huống trên khi tham gia thị trường, đòi hỏi các trader cần phải sáng suốt và cẩn thận trong mọi hành động. Để xác định chính xác đó có phải là Wash Trade hay không, bạn cần theo dõi và phân tích kỹ lưỡng về những thay đổi đang diễn ra. Lưu ý, không nên tham gia đầu tư vào những tài sản được cho có khả năng là Wash Trading. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cũng nên học hỏi và nâng cấp bản thân, trau dồi thêm nhiều kiến thức cũng là cách phòng chống tốt nhất để bạn bảo vệ nguồn tài sản của mình an toàn.

Phân biệt giữa Wash Trading và Market Making

Nếu chúng ta chỉ xét về cách thức hoạt động, thì Wash Trading và Market Making hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên, mục đích của hành vi này là dấu hiệu lớn để phân biệt được chúng.

Đối với Market Making, các cuộc giao dịch tài sản với khối lượng lớn trong cùng thời điểm được tiến hành ở nhiều sàn giao dịch khác nhau. Còn với Wash Trading thì khác, người thực hiện sẽ tiến hành giao dịch mua bán thông qua các tài khoản mà họ sở hữu. Khi bắt đầu Wash Trading, các trader sẽ hiểu lầm rằng loại tài sản đó có tiềm năng phát triển vì khối lượng giao dịch tăng cao và có sự thay đổi giá trên thị trường. Hành động này chẳng tạo ra bất kỳ lợi ích gì cho các nhà đầu tư mà đó là cái bẫy được tạo ra.

Để có thể so sánh rõ ràng hơn giữa Wash Trading và Market Making, bạn hãy tham khảo ngay bảng dưới đây nhé.

Các yếu tố	Wash Trading	Market Making
Khái niệm	Sử dụng nhiều tài khoản bởi một người và thực hiện giao dịch mua bán với nhau. Mục đích của hành vi này nhằm làm cho thị trường có sôi nổi hơn, tạo điều kiện để Wash trader thu về lợi nhuận cao.	Cùng một thời điểm cung cấp lệnh mua và bán nhằm tăng nhanh tính thanh khoản trên thị trường theo như mục đích.
Mục đích của hành vi	Thao túng được thị trường Tạo cảm giác rằng thị trường đang có diễn biến tốt và thanh khoản cao, điều này làm biến đổi mức giá và khối lượng giao dịch	Tác động đến thị trường Tạo ra tính thanh khoản nhằm giúp thị trường được hoạt động tích cực và rút ngắn khoảng cách giữa giá mua và bán
Tính chất	Đầu cơ, làm thị trường bị gián đoạn, thu về lợi nhuận riêng	Giúp thị trường lấy lại phong độ ban đầu
Ảnh hưởng	Tác động xấu đến thị trường Làm sàn giao dịch mất chất lượng, không tuân thủ pháp luật. Ảnh hưởng đến quyết định của các nhà đầu tư, lựa chọn sai lệch	Tác động tốt đến thị trường Làm tăng tính thanh khoản, hạ xuống biến độ mua bán, tạo điều kiện để các cuộc giao dịch được diễn ra thuận lợi hơn
Tính pháp lý	Hành vi này phạm pháp Không cho phép thực hiện tại nhiều đất nước và khu vực, làm thay đổi thông tin không đúng về thị trường và tạo ra nhiều rắc rối trong khi giao dịch.	Hành vi hợp pháp Market Marking là lại lợi ích tốt, làm cho giá của cuộc giao dịch không bị thay đổi nhiều và thuận lợi hơn khi thực hiện trading.
Công cụ thực hiện	Tài khoản ảo Tạo ra nhiều tài khoản ảo để thực hiện mua bán quan lại với nhau mà bản thân sở hữu các tài khoản đó	Tài khoản đúng danh tính người dùng Sử dụng các thiết bị và phương pháp nghiên cứu kỹ càng để đạt được hiệu quả cao trong giao dịch.

Wash Trade được xác định là một hành vi đầu cơ nhằm thao túng, kiểm soát thị trường. Mục đích để Wash Trader làm điều này nhằm mang về số tiền lớn sau khi hoàn thành, điều này cũng ảnh hưởng nặng nề đến thị trường ngoại hối. Làm cho các nhà đầu tư đưa ra suy đoán và lựa chọn sai, đặc biệt là trader thiếu kinh nghiệm. Từ đó, không còn nhiều lòng tin đối với các cuộc giao dịch trên thị trường. Tuy nhiên, đối với Market Making thì khác, hành vi này giúp cho thị trường được duy trì ổn định và thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, tạo ra tính thanh khoản hấp dẫn cho người dùng.

Phân biệt giữa Wash Trading NFT với Ethereum và Bitcoin

Ở thời điểm hiện tại, đang quan sát kỹ lưỡng với những hoạt động liên quan đến Wash Trading đang được dùng với NFT, còn được nhiều người gọi là token không bị thay đổi. Để có thể nắm được các vận hành Wash Trading với NFT, trước tiên bạn cần tìm hiểu những nguyên nhân tạo nên sự khác biệt giữa NFT và những loại coin khác như BTC, ETH.

Đầu tiên, bạn hãy nắm được khái niệm về token có thể thay đổi nhằm nắm được chi tiết hơn về NFT. Những tài sản ấy có thể tiến hành giao dịch tương tự như tiền pháp định. Ví dụ điển hình như trao đổi giữa hai cá nhân cùng với bill có giá trị lên đến 10$, tuy nhiên không tác động đến giá trị thực của nó.

NFT là có đặc điểm khác nhất. Chẳng hạn, bất động sản là một loại tài sản có một không hai. Hiểu cách khác, hai ngôi nhà có cấu trúc như nhau nhưng thiết kế bên trong và điều kiện lại khác hoàn toàn. Chính vì thế, cuộc giao dịch giữa chúng không đơn thuần là trao đổi giữa hai tài sản có giá trị bằng nhau mà còn tác động đến điểm khác nhau về mặt tính chất và cả điều kiện.

Riêng với thị trường Crypto, NFT là một tài sản hữu hình có thể dễ dàng cất giữ mà nó còn là một thông tin cá nhân được lưu trữ tương tự như một Blockchain. Số lượng tăng trưởng NFT cùng với tiềm năng bùng nổ lớn trong lĩnh vực mua sắm và sưu tập.

Khi thiết lập nên một NFT, họ luôn có khát vọng biến nó trở thành một sản phẩm đặt biệt và nổi trội trong mắt khách hàng nhằm tăng mức giá. Thế nhưng, hành động này cũng tạo điều kiện cho nhiều thành phần thực hiện Wash Trade trong NFT.

Wash Trading trong NFT được tiến hành bởi một người tạo nên khối lượng giao dịch với lợi nhuận giả, làm cho mức giá tăng mạnh. Những người thực hiện hành vi này có thể dẫn dắt cả giá mua và bán, thông qua đây làm cho giá có sự cách biệt lớn và mang về lợi nhuận cho bản thân. Đặc biệt hơn khi hành vi này có thể thực hiện nhiều lần liên tục và không ảnh hưởng xấu đến Wash trader.

Sau khi họ đẩy giá tăng cao sẽ tác động tiêu cực đến người dùng, khách hàng đổ xô nhau mua NFT với giá trên trời. Cuối cùng, Wash trader là người mang về lợi nhuận từ con mồi.

Gần đây, một công ty phân tích Blockchain – Chainalysis đã tiến hành tìm kiếm và nghiên cứu thành công khi phát hiện đến 110 địa chỉ ví có dấu hiệu Wash Trading và mang về số tiền lên đến 8,9 triệu đô la.

Cách thức giúp các nhà đầu tư không rơi vào Wash Trading

Một vấn đề mà các nhà đầu tư đang rất quan tâm đó là làm sao để tránh xa được kế hoạch Wash Trading của các Wash trader. Cái bẫy này được tạo ra nhằm thu về lợi nhuận từ các nhà đầu tư non dại, vì thế hãy tham khảo các biện pháp dưới đây để bảo toàn nguồn vốn của mình.

Cập nhật và trau dồi thêm nhiều thông tin liên quan đến Wash Trading

Để có thể không rơi vào tình huống xấu, nhất là tránh xa cái bẫy mà Wash trader giăng ra, các nhà đầu tư cần phải giữ cái đầu lạnh và bình tĩnh để đưa ra quyết định sáng suốt. Tuyệt đối không vì số tiền lớn làm mờ con mắt, chạy theo đồng tiền một cách mù quáng.

Trước tiên, các trader cần hiểu và nắm chắc các thông tin về nguồn gốc và quá trình phát triển của Wash Trading. Từ đó, có thể nhận biết hành vi và tránh né chúng. Bên cạnh đó, để phát hiện các dấu hiệu của Wash Trade bạn cần phải phân tích thị trường một cách chính xác. Ví dụ như khối lượng giao dịch tăng đột biến, mức giá không thể hiện đúng thực thế so với các thông tin hoặc phân tích mà mình thực hiện.

Hãy tham gia đầu tư dựa vào lý trí và xây dựng chiến lược cho bản thân, tuyệt đối không nên lựa chọn theo số đông và lợi ích mà đưa ra quyết định thiếu suy nghĩ. Đối với hiện tượng FOMO, sẽ làm cho các nhà đầu tư không vững tâm lý trở thành mục tiêu của nhiều Wash trader hướng đến.

>> Cách tránh hiệu ứng FUD trong quá trình giao dịch

Dùng các thiết bị phân tích kỹ thuật

Sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật cũng là một phương pháp giúp các nhà đầu tư không rơi vào Wash Trading. Thông qua đây giúp các trader phân loại được cuộc giao dịch mà mình sắp thực hiện, phát giác được giao dịch có hành vi Wash Trade. Bên cạnh đó, có được lựa chọn giao dịch uy tín, tránh xa các giao dịch ảo, khối lượng ảo.

Lựa chọn hệ thống chất lượng và uy tín

Một điều cực kỳ quan trọng đó là tham gia vào các sàn giao dịch có tên tuổi và uy tín. Bên cạnh đó, lựa chọn những sàn có quy định và chính sách cụ thể về các hành vi làm đứt đoạn thị trường. Từ đó, giúp các nhà đầu tư tự tin tham gia, không lo lắng về tính minh bạc và công bằng.

Làm phong phú danh mục đầu tư

>> Rủi ro nào bên dưới có thể được hạn chế bằng phương pháp đa dạng hóa danh mục đầu tư?

Ngoài ra, các nhà đầu tư nên phân bổ danh sách đầu tư sao cho hợp lý cũng là cách tránh xa cái bẫy Wash Trading. Nhờ vào biện pháp này, các trader có thể tránh né được những tình huống không mong đợi xảy ra với nguồn vốn của mình.

Theo dõi tin tức trên thị trường

Liên tục cập nhật và nắm bắt các thông tin từ trang uy tín cũng giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác, thay đổi chiến lược sao cho phù hợp với thời điểm đó. Điều này giúp tài sản của bản thân được đảm bảo tốt và không đầu tư phải những cuộc giao dịch Wash Trading.

>> Hướng dẫn cách giao dịch Forex theo tin tức hiệu quả

Vậy Wash Trading có phải là hành vi lừa đảo hay không? 

Hiện nay, các nhà đầu tư cũng đang có thắc mắc lớn liệu Wash Trading có phải là một phương thức lừa đảo? Trên thực tế, hành vi Wash Trading chính là lừa đảo được thực hiện bởi Wash trader nhằm thu hút khối lượng giao dịch và giá để thao túng thị trường. Vì đây là hoạt động phạm pháp nên sẽ xử phạt theo pháp luật, từ đó giúp thị trường duy trì hoạt động ổn định, công bằng.

Bên cạnh đó, Đạo luật trao đổi hàng hóa ra đời để cấm giao dịch wash trading với mục đích thao túng thị trường và giá cổ phiếu. Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) cũng công bó các quy định và các nguyên tắc cấm các nhà môi giới thu lợi bất chính từ hoạt động giao dịch wash trading.

IRS cũng có đưa ra các quy định này như cấm các nhà đầu tư khấu trừ khoản lỗ vào thuế (từ hoạt động bán và giao dịch chứng khoán) phát sinh từ wash sale. Ví dụ, các nhà đầu tư áp dụng giao dịch wash trade cổ phiếu thoát thuế thì vẫn sẽ còn nợ hóa đơn thuế.

Tuy nhiên, trong thì trường crypto thì các quy định về wash trade vẫn chưa thật sự chặt chẽ. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) cho biết NFT không được xem là chứng khoán, vì tính chất không thể thay thế nên chúng nằm ngoài tầm kiểm soá của SEC.

Tương tự, IRS đánh giá crypto là loại tài sản, không phải chứng khoán. Đến khi mà các cơ quan quản lý đánh giá được quyền tài phán để giám sát crypto, trước thời điểm đó thì rủi ro xảy wash trading vẫn rất cao.

Như vậy, với tất tần tật thông tin trên mà Trader Forex cung cấp cũng giúp người đọc nắm được mọi thứ liên quan đến Wash Trading là gì cũng như các biện pháp tránh rơi vào bẫy mà cá nhân hay tổ chức tạo ra. Hy vọng bài viết này sẽ mang đến những dữ liệu bổ ích.

Xem thêm:

Các biện pháp ngăn chặn hành vi rửa tiền – Money Laundering

Double Spending là gì? Làm sao để nhận biết Double Spending?