Sam Bankman-Fried là ai? Trên thị trường tiền điện tử ở thời điểm hiện tại, có rất nhiều cái tên nổi tiếng và sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường thế giới. Nhờ vào tài năng và khả năng xây dựng chiến lược thông minh, đã giúp cho họ mang về rất nhiều thành tích nổi bật. Một trong số đó phải nhắc đến Sam Bankman-Fried khi ông tự xây dựng riêng cho mình một đế chế FTX. Cùng với traderforex tìm hiểu về cuộc đời của nhân vật SBF thông qua bài viết dưới đây nhé.
Nhân vật Sam Bankman-Fried là ai?
Sam Bankman-Fried còn được nhiều người gọi tắt là SBF, ông sinh ra vào ngày 6 tháng 3 năm 1992 tại khu vực Santa Clara County của thành phố California. SBF được mọi người biết đến với vai trò là một doanh nhân và là nhà đầu tư, không những thế ông còn là người thành lập nên FTX – trước kia từng là nhà môi giới tiền điện tử lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau sàn Binance.
Bên cạnh đó, Sam Bankman-Fried còn từng là Giám đốc điều hành của Alameda Research – quỹ đầu tư mạo hiểm khá hot trên thị trường tiền mã hóa. Khoảng thời gian trước đó, nhà sáng lập FTX từng đạt danh hiệu người trẻ giàu nhất trên thế giới ở độ tuổi nhỏ hơn 30, xếp vị trí thứ 32 trong danh sách Forbes 400 của Hoa Kỳ vào năm 2021.
Thông tin tiểu sử về nhân vật Sam Bankman-Fried
Trước kia, Sam Bankman-Fried từng là một trong những tỷ phú trẻ trên thế giới, bố mẹ ông là Joseph Bankman và Barbara Fried, họ đều là những giáo sư tài giỏi.
Vào năm 14 tuổi, Sam đã thể hiện những nét nổi bật trong con người mình. Đặc biệt, khi mẹ ông nhận thấy rằng SBF là người yêu thích chủ nghĩa vị lợi (effective altruism), hay hiểu cách khác là muốn đem lại những điều tốt đẹp, vui vẻ đến mọi người. Cũng chính vì điều này, ông đã có định hướng riêng cho sự nghiệp của mình từ sớm.
Mọi người sẽ thường bắt gặp nhiều tỷ phú với giao diện xa hoa, sang trọng, tuy nhiên đối với SBF thì không, ông là một người đơn giản, không cầu kỳ. Sam chỉ khoác lên mình chiếc áo phông cùng với quần đùi khi đi làm, sống chung căn hộ thuê với người bạn thân, ông còn ăn chay.
Càng nổi bật hơn, khi nhà sáng lập FTX chỉ ngủ 4 tiếng mỗi ngày ngay trên chiến ghế gần cạnh bàn làm việc. Mỗi sáng, Sam Bankman-Fried thường thức dậy vào lúc 3 giờ để bắt đầu mang lại giá trị cho người dùng và các trader toàn cầu. Thậm chí, từng có khoảng thời gian ông thức đêm đến 30 giờ liên tục.
Khi vừa kết thúc học tập tại Học viện Công nghệ Massachuset (MIT) vào năm 2014, ông đã tìm tòi và nắm bắt các thông tin liên quan đến tài chính, sự nghiệp ở lĩnh vực này bắt đầu tại Jane Street Capital – công ty hoạt động độc quyền về các quỹ ETF quốc tế.
Bên cạnh đó, Sam còn được nhiều người ngưỡng mộ bởi tấm lòng nhân ái, tham gia quyên góp nhiều chương trình thiện nguyện ý nghĩa. Dựa theo thông tin của tờ Fortune, Sam Bankman-Fried đã chi ra 35 triệu đô la để tham gia vào các quỹ từ thiện. Ngoài ra, nhà môi giới do ông chính thành lập cũng đã tham gia quyên góp hơn 11 triệu đô la vào những tổ chức thiện nguyện như: Oxygen for India, Lighthouse Foundation và GiveDirectly – tổ chức cứu trợ người nghèo.
Đặc biệt hơn, khi các nhân viên làm việc tại FTX cùng bắt tay nhau quyên góp đến 10 triệu USD. Sam từng tuyên bố bản thân sẽ đóng góp một phần tài sản của bản thân vào những quỹ từ thiện trên toàn cầu.
Quá trình tạo dựng nên thế giới của Sam FTX
Để có thể tạo một thế giới tiền điện tử cho chính mình, Sam Bankman-Fried đã phải trải qua rất nhiều khó khăn và những điều mới mẻ.
Khi còn học cấp 2, Sam không thích học hành và khá chán nản khi làm việc này. Đến năm 2010, ông chính thức tham gia vào MIT, SBF đã tung đồng xu để quyết định. Khi làm việc tại đây, Sam đã có khoảng thời gian chung sống cùng với một hội bạn có tên là Epsilon Theta (ET), sau này họ trở thành những người đồng nghiệp với nhau trên thị trường crypto.
Theo như lý thuyết vị lợi thì được hiểu là mang lại những điều tốt cho nhiều người, ông đã nhận ra và theo đuổi vị lợi từ lúc 14 tuổi. Sau khi hoàn thành chương trình trên giảng đường đại học, Sam hoạt động tại công ty Jane Street Capital, tại Phố Wall. Sam Bankman-Fried không nghĩ rằng thành công là phải trở thành tỷ phú mà ông mong muốn bản thân có nhiều đóng góp tích cực cho xã hội, mạnh tay chi khoảng 1 triệu USD dành cho Mẹ Teresa.
Ông luôn đảm bảo làm đúng như chiến lược “kiếm tiền để cho đi”, khi làm việc tại công ty Jane Street SBF đã chi khoảng lớn tiền lương của mình vào các tổ chức từ thiện.
Đến năm 2017, mặc dù Sam Bankman-Fried không nắm rõ các vấn đề liên quan đến tiền điện tử nhưng ông vẫn nhận thấy được khả năng phát triển của thị trường này rất lớn. Chính vì thế vào tháng 11 năm 2017, Sam đã thành lập nên Alameda Research. Khi vừa mới khởi nghiệp công ty này, ông đã đối mặt với rất nhiều thách thức khi thu mua nhiều BTC giá thấp trên thị trường Mỹ, bán ra giá cao tại thị trường Nhật Bản. Sau khi bán được BTC, số tiền ấy sẽ được chuyển về Mỹ và thực hiện vòng lặp.
Sau đó không lâu, Sam phát hiện không phải lúc nào quá trình này cũng được diễn ra thuận lợi. Khi các ngân hàng tại Mỹ không bắt tay với các nhà môi giới, các sàn giao dịch tại thị trường này cũng không quy định về hạn mức rút tiền mỗi ngày, điều này gây trở ngại lớn cho sự chênh lệch giá.
Thế nhưng, bằng sự cố gắng và kế hoạch kinh doanh của mình, ông cùng với những cộng sự bức phá khỏi rào cản và mang về số tiền lên đến 20 triệu đô la trước thời gian giá của BTC tại Hoa Kỳ và Nhật ổn định vào khoảng đầu năm 2018.
Đến cuối năm 2018, Sam Bankman-Fried đã có mong muốn và xây dựng nên một sàn giao dịch có tên là FTX. Khi tạo dựng sàn này đã vấp phải rất nhiều ý kiến trái chiều từ phía Alameda, bỏ ngoài tai những tranh cãi đó ông quyết định ở lại Hong Kong và thực hiện dự án này. Chỉ trong thời gian ngắn, sàn giao dịch FTX đã vươn lên cạnh tranh xứng tầm với các ông lớn trong lĩnh vực, khi đó FTX sở hữu khối lượng giao dịch mỗi ngày lên đến 13 tỷ đô la chỉ trong năm 2021 và 2022. Còn đối với công ty Alameda Research, với nhân viên khoảng 20 người và số tiền kiếm được mỗi ngày lên đến 1 triệu đô la kéo dài trong nhiều năm liền.
Đế chế FTX tụt dốc không phanh
Với thông tin trên, bạn cũng nắm được Sam Bankman-Fried là ai và quá trình thành lập nên sàn giao dịch FTX. Tuy nhiên, sàn này đã phá sản sau đó không lâu. Cùng chúng tôi tìm hiểu nguyên nhân khiến FTX sụp đổ nhé.
Những nỗ lực trở thành công cốc
Sam Bankman-Fried đã phải cố gắng rất nhiều để mang lại sự thành công cho sàn FTX, tuy nhiên chỉ phút chốc nó đã phá vỡ hoàn toàn. Trước kia, FTX từng chiếm vị trí thứ 2 nhưng hiện tại sàn đã loại tụt khỏi top đầu, thậm chí là không còn ai nhắc đến.
Với sự hưng thịnh ban đầu, mọi người đều nghĩ rằng FTX sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, điều mà ông không ngờ đến đã xảy ra khi sàn phải đối mặt với sự tụt dốc. Cụ thể vào năm 2022, làn sóng khủng hoảng đã lướt qua thị trường tiền điện tử, mọi thứ đều hứng chịu hậu quả mà nó mang lại. Điển hình nhất là sàn giao dịch FTX, khi các nhà đầu tư phải chứng kiến hình ảnh sàn này sụp đổ hoàn toàn, thậm chí từng có startup định giá FTX có giá trị lên đến 32 tỷ đô la.
Nhờ vào sự dẫn dắt linh hoạt, tài ba của SBF đã giúp sàn có được tiếng tăm vang dội thông qua các cuộc giao dịch mua bán lớn kể từ năm 2021. FTX bắt tay cùng với rất nhiều đối tác ở bộ môn thể thao, chẳng hạn như: Đội bóng rổ NBA Miami Heat, đội esport Team SoloMid (TSM), cặp đôi Tom Brady và Gisele Bündchen, Liên đoàn Bóng chày Hoa Kỳ (MLB), đội đua F1 Mercedes-AMG Petronas cùng với giải đấu Super Bowl,… Thế nhưng, ký kết không được bao lâu mọi người đồng loạt “quay xe” với sàn giao dịch này.
Ngay sau đó, Sam đã tạo được nhiều mối quan hệ thân thiết với những người làm việc cho nhà nước và người có sức ảnh hưởng. Điển hình như: Thị trưởng New York Eric Adams, chủ tịch của startup công nghệ lớn thứ hai Hoa Kỳ là John Collison, ông Orlando Bloom, Katy Perry, cựu Tổng thống Bill Clinton, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và Giám đốc điều hành của BlackRock Larry Fink.
Bằng những mối quan hệ này, ông đã tận dụng tốt và khiến bản thân trở nên nổi tiếng, tham gia nhiều chương trình trên truyền hình, tạp chí. Đặc biệt hơn, SBF còn tham gia các cuộc bầu cử Mỹ.
Tuy nhiên, cuối cùng mọi thứ cũng dần đưa ra ánh sáng khi Sam Bankman-Fried thừa nhận những việc mình làm chỉ vì lợi ích cho FTX. Cụ thể, đầu tư vào Quốc hội Mỹ vừa tạo dựng danh tiếng vừa kiểm soát được giới truyền thông, thậm chí ông còn chi tiền để xây dựng nên quy định về crypto để chiếm lợi thế cho mình.
Sau khi sự việc này hé lộ, cuộc sống của ông cũng bị phơi bày không giống như mọi người đã nhìn thấy. Sam Bankman-Fried đã sử dụng tiền của khách hàng để đầu tư vào bất động sản tại Bahamas có giá trị khoảng 300 triệu đô la, những điều này đều được ông che dấu kỹ càng.
Sự suy tàn mạnh mẽ
Khoảng tháng 5 năm 2022, toàn thị trường tiền điện tử vừa trải qua những thay đổi lớn, sau vụ việc của LUNA-UST đã bay hơi 60 tỷ đô la. Song song với đó, Fed đưa ra thông báo tăng lãi suất nhằm quản lý lạm phát đang diễn ra. Những điều này làm cho giá tiền điện tử giảm nhanh chóng, nhiều sàn giao dịch phá sản ngay sau đó. Điển hình là Three Arrows Capital (3AC) cũng sụp đổ kéo nhiều những tổ chức liên quan cũng phá sản.
Sam Bankman-Fried đã bỏ ra hàng tỷ đô la để FTX chống cự qua cuộc khủng hoảng, tuy nhiên điều này cũng không cứu vợt được mấy. Quỹ đầu tư Alameda Research đã cho Voyager vay mượn số tiền lên đến 500 triệu, từ đó hình thành nên vụ cho vay trên thị trường. Không lâu sau đó, Voyager và Celsius đã không thể đứng vững và lụi tàn. Cập nhật được thông tin này, Alameda quay lại đòi số tiền cho mượn trước đó nhưng họ không có đủ khả năng để chi trả.
Chính vì thế, sàn giao dịch FTX đã sử dụng số tiền đầu tư của khách hàng để trả cho quỹ Alameda, điều này dẫn đến thâm hụt khoảng từ 8 đến 10 tỷ đô la. Bởi hành động này đã vi phạm luật chứng khoán tại Hoa Kỳ.
Thậm tệ hơn, FTX tự tạo ra tiền ảo và vay mượn nhiều nơi để rửa tiền. Không thực hiện được bao lâu đã bị phát hiện.
Chỉ trong vòng 7 ngày, nhà môi giới này đã hoàn toàn sụp đổ. Ngay sau đó, một thông tin gây chấn động thị trường khi Binance đã thu mua lại sàn FTX.
Sau khi FTX sụp đổ, Sam đã mất hết tài sản và cái danh tỷ phú. FTX tại Nhật Bản cũng không còn hoạt động và nguồn vốn của FTX Bahamas bị phong tỏa. Sàn giao dịch FTX chính thức lên tiếng phá sản đối với nhiều công ty trực thuộc và sàn tiếp nhận một Giám đốc điều hành mới. Cũng chính vào khoảng thời gian đó, nhà môi giới này bị hacker xâm nhập và đánh cắp khoảng 500 triệu đô la.
Những ảnh hưởng từ việc FTX phá sản đối với thị trường tiền điện tử
Thị trường không đứng vững
- Làm cho thị trường tiền điện tử suy giảm: Sau vụ việc của FTX gây ra làm cho thị trường crypto rơi vào trạng thái suy giảm, thanh khoản thấp và mức giá của tiền mã hóa giảm sâu.
- Nhà đầu tư có khả năng mất tiền cao: Đối với các nhà đầu tư tham gia trên sàn FTX, có nguy cơ lớn sẽ mất đi toàn bộ nguồn vốn của mình.
- Quy định chặt chẽ: Điều này làm cho các nhà lập pháp trên toàn cầu thúc đẩy xây dựng quy định nghiêm ngặt hơn, ưu tiên quyền lợi khách hàng và duy trì tính ổn định của thị trường tiền mã hóa.
Sam FTX đã phải tham gia phiên tòa diễn ra vào tháng 10 năm 2023
Lúc đầu, Sam Bankman-Fried đối mặt với 14 cáo buộc. Tuy nhiên, sau khi phiên tòa xảy ra ông chỉ cáo buộc với 7 tội danh xoay quanh việc sàn giao dịch FTX phá sản. Đồng nghĩa, ông giảm bớt 1 tội danh so với 8 lệnh truy tố được Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) cung cấp vào tháng 12 năm 2022. Cụ thể những tội danh mà nhà sáng lập FTX phải gánh chịu:
- Âm mưu gian lận tiền của người dùng.
- Gian lận tiền gửi của khách hàng.
- Âm mưu gian lận tiền của chủ nợ.
- Gian lận tiền của chủ mợ.
- Âm mưu gian lận tài sản.
- Âm mưu gian lận chứng khoán.
- Âm mưu thực hiện thành vi rửa tiền.
Bên cạnh đó, Sam Bankman-Fried còn có tội danh “vi phạm quy định quyên góp tài chính” nhưng đã hủy bỏ vào tháng 7 năm 2023 khi nhận được thỏa thuận dẫn độ với Bahamas, tại đây ông từng bị xử phạt và trục xuất.
Sam Bankman-Fried đã phải chịu án phạt tù khoảng bao lâu?
Dựa theo Bộ Tư pháp, những việc mà Sam Bankman-Fried đã làm phải đối mặt với án phạt tù nặng.
- Đối với tội danh âm mưu lừa đảo, chiếm đoạt, gian lận và hành viên rửa tiền sẽ chịu bản án cao nhất là 20 năm tù.
- Còn đối với âm mưu lừa đảo hàng hóa, âm mưu lừa đảo chứng khoán, âm mưu lừa gạt quốc gia Hoa Kỳ có bản án cao nhất là 5 năm tù.
Chính vì thế, nếu áp dụng mức án với những tội danh này thì SBF phải ngồi tù đến hơn 100 năm.
Tỷ phú Sam Bankman-Fried bị kết án chịu phạt 110 năm tù
Theo như AFP đưa tin, bồi thẩm đoàn Mỹ đã đưa ra quyết định về hình phạt mà Sam Bankman Fried phải gánh chịu sau 5 tuần xét xử. Mức án mà ông nhận lấy lên đến 110 năm tù. Kết án đã được diễn ra vào ngày 3-11 (theo giờ khu vực).
Ở buổi phiên tòa cuối cùng, các công tố viên diễn tả Sam là “một người đàn ông thông minh đã bị lòng tham chi phối”. Không những thế họ còn nói rằng, nhà sáng lập FTX “biết được mình đang làm những điều gì” khi thực hiện hành vi chuyển tiền từ sàn sang quỹ phòng hộ Alameda.
Danielle Sasson – công tố viên yêu cầu tòa án kết tội cho bị cáo Sam Bankman-Fried và nói rằng “ông ta là người kiêu ngạo cho rằng bản thân sẽ thoát khỏi vụ án này”.
Khoảng một năm trước, SBF vẫn còn là một vị tỷ phú được nhiều người ngưỡng mộ khi rất thành công trên lĩnh vực tiền điện tử. Tuy nhiên, mọi thứ đã trở thành mây khói sau khi FTX phá sản, bản chất được lộ rõ.
Chỉ vừa cho ra mắt một khoảng thời gian, sàn FTX đã nhanh chóng chiếm lĩnh vị trí thứ 2 trên bảng xếp hạng thế giới, sau Binance.
Theo như tờ báo Forbes với dòng tiêu đề năm 2021 “Ngoại trừ ông Mark Zuckerberg – CEO Meta, chưa từng có một doanh nhân nào thành công đến vậy”. Ước tính khối tài sản mà ông nắm giữ lên đến 26 tỷ đô la.
Càng đặc biệt hơn, tại phiên tòa ấy người làm chứng cho mọi hành động của Sam lại là người đồng nghiệp kiêm bạn gái của ông tên Caroline Ellison. Cô ấy thừa nhận họ đã chiếm hơn gần 14 tỷ đô la từ những người dùng tham gia sàn FTX.
Khoản tiền mà họ có được đều chuyển đến quỹ Alameda – chính Caroline Ellison quản lý. Bên cạnh đó, họ còn tham gia vào các cuộc giao dịch đầu tư mạo hiểm, hỗ trợ chính trị và đầu tư bất động sản tại khu đắt đỏ Bahamas (nơi xây dựng trụ sở chính FTX).
Dựa theo con số mà các công tố viên dự tính, có đến hơn 8 tỷ đô la của khách hàng biến mất vào khoảng thời gian sàn giao dịch FTX sụp đổ bởi các dự án đầu tư của Alameda.
Những bài học rút ra từ nhà sáng lập FTX
- Không nên đầu tư nhiều vào những tài sản chứa rủi ro cao: Tuyệt đối không nên đầu tư vào tiền điện tử nằm trong danh sách dưới 5% toàn bộ tài sản của mình, điều này giảm khả năng thua lỗ lớn khi thị trường biến động mạnh.
- Không nên đầu tư hết tài sản vào một sàn giao dịch: bạn nên lưu trữ tài sản ở nhiều nơi khác nhau để đảm bảo an toàn, ví dụ như lưu trữ tại ví non-custodial.
- Ai cũng có thể mắc sai lầm và người xấu có ở khắp mọi nơi: Sam là một người thông minh, nhạy bén nhưng cũng mắc lỗi trong quá trình đầu tư. Thậm chí, bên ngoài ông là người tử tế, đơn giản nhưng thực chất là người gian xảo, tham lam.
- Làm đa dạng danh thu nhập nguồn vốn: Nhà đầu tư nên tham gia vào nhiều lĩnh vực để hạn chế rủi ro.
- Nền móng vững chắc: Tạo sự chắc chắn cho lợi nhuận của mình, không nên khát khao mang về lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn.
- Nên đề phòng những lời mời gọi từ những người có sức ảnh hưởng: Tuyệt đối không nên dựa theo lời mời gọi, lời khuyên từ những nhân vật nổi tiếng. Họ có thể mắc sai lầm và đối mặt với pháp lý.
- Nên cẩn thận khi tiền mất giá: Tiền không có nhiều giá trị thường xảy ra các đợt tăng giá và đối mặt với rủi ro tài chính lớn. Hạn chế việc vay mượn khi không có đủ thu nhập.
- Có thể trắng tay khi sử dụng đòn bẩy: Không nên dùng đòn bẩy quá nhiều trên thị trường tiền mã hóa biến động như hiện nay.
Với 8 bài học trên bạn có thể áp dụng chúng đối với hoạt động kinh doanh, đầu tư của mình. Điều quan trọng nhất là nên tính toán và tìm hiểu kỹ trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Tóm lại, Sam Bankman-Fried là một người thông minh nhưng lại bị lòng tham chiếm lĩnh và có những bước đi sai lầm trong cuộc đời. Bởi những hành động ấy đã khiến ông trả giá đắt, đối mặt với việc ngồi tù. Hy vọng với bài viết này của traderforex sẽ giúp bạn có được những bài học lớn.
Xem thêm:
Richard Teng: Người định hình tương lai của Binance tại thị trường quốc tế
Yi He: Người phụ nữ quyền lực đưa Binance lên tầm cao mới
Tôi là Lê Võ Trọng Tú, một Trader Full Time với đam mê phân tích và nhiệt huyết với những con số. Hãy kết nối và chia sẻ cùng chúng tôi – TraderForex. Tôi không hứa sẽ giúp bạn “giàu nhanh”, nhưng tôi sẽ cung cấp cho bạn những “công cụ” để tạo đà phát triển tốt nhất có thể.